Maatschappelijk effect 3 - Duurzaamheid voor mens, milieu en markt
Wat willen we bereiken?
Binnen Woudenberg streven we naar een zo goed mogelijk leefklimaat voor iedereen en zetten vol in op de energietransitie. Dat doen we samen met inwoners en organisaties zoals de Stichting Duurzaam Woudenberg (SDW), coöperatie ZonopWoudenberg, Omnia Wonen en projectontwikkelaars. Wij willen inwoners, de buitenruimte en onze eigen organisatie voorbereid hebben op een situatie zonder fossiele warmte en energiebronnen. We werken aan vier grote duurzaamheidsthema’s, te weten energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie en biodiversiteit.
Wat gaan we ervoor doen?
Duurzaamheid en dan in het bijzonder de transitie van elektra en warmte, maar ook de andere transities die nodig zijn om als Nederland en Woudenberg invulling te geven aan het klimaatakkoord zullen de komende jaren veel inspanning en geld kosten. Hoeveel is op dit moment nog niet goed in te schatten, want voor een belangrijk deel van deze transitie zijn wij afhankelijk van nieuwe technieken. Duidelijk is wel dat wij ons daar als gemeente goed op moeten voorbereiden. Deze voorbereiding bestaat uit twee hoofdlijnen:
- Gedragsverandering en besparen door aanmoedigen van isolatie;
- De voorbereiding op technische aanpassingen van de samenleving waarschijnlijk vooral in de openbare ruimte.
We nemen onze verantwoordelijkheid met de uitvoering van onder andere de RES, beperken van de effecten van netcongestie, het groenbeleidsplan en zullen in 2025 een Warmte programma opstellen (opvolger van de Transitievisie warmte). In 2024 is het uitvoeringsplan Duurzaamheid vastgesteld waarin beschreven staat op welke wijze en met welke prioriteit uitvoering gegeven wordt aan het duurzaamheidsbeleid voor alle pijlers (energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie en biodiversiteit).
In 2025 zal naast het opstellen van het warmteprogramma aandacht zijn voor het bereiken van de RES-doelstelling van zon-op-dak en ca. 8 hectare zon op land. De basis van ons beleid blijft het stimuleren van verduurzaming van bestaande huizen samen met de energiecoaches van SDW en de regionale aanpak. Ondersteunend daaraan is de campagne “Energie in Woudenberg”, waarin huiseigenaren worden ondersteund in het verduurzamen van hun woning. Dit kunnen kleine en grotere isolerende maatregelen in de woningen zijn. Gezien de schaarse middelen richten wij onze acties primair op de bewoners met een laag inkomen, in koopwoningen en samen met Omnia Wonen in de huurwoningen, om daarmee tevens bij te dragen aan het verminderen van energie armoede. Maar ook andere inwoners kunnen op deze manier aan passende informatie komen.
Gelijk met het warmte programma komt een uitvoeringsagenda die inzicht zal geven in de wijk aanpak. In de voorbereiding daarop blijven wij samen met o.a. ZonopWoudenberg onderzoek doen naar alternatieve warmte oplossingen, zoals aqua-thermie en riothermie en de opties voor kleine of grotere warmtenetten.
Naast de aandacht voor woningen en de openbare ruimte geven wij in 2025 een vervolg aan de acties ten behoeve van de verduurzaming van bedrijven en bedrijfsterreinen. Ondernemers en eigenaren van vastgoed vragen om een eigen aanpak. Er is voor 3 jaar een regionaal expertisecentrum opgezet van waaruit adviseurs en aanjagers beschikbaar worden gesteld. Deze helpen ondernemers aan kennis rond noodzakelijke maatregelen aan hun vastgoed en ondersteuning om het bedrijventerrein te verduurzamen. Bij dit laatste gaat het onder meer om de verdere verkenning van een energie Hub, delen van restwarmte of stroom tussen bedrijven, als gebied meer onafhankelijk te worden voor stroom en warmte en daarmee minder gevoelig voor netcongestie. Hiervoor is sprake van een integrale benadering vanuit economische zaken en duurzaamheid. Immers de maatschappelijke verduurzamingsopgaven lopen uiteen van netcongestie tot intensief ruimte gebruik en al deze opgaven zijn verbonden met elkaar en kunnen elkaar in positieve zin versterken als dit wordt aangepakt.
Het Rijk heeft de ambitie om in 2050 een volledige circulaire economie te hebben. Woudenberg ziet het ook als haar verantwoordelijkheid om aan deze ambitie bij te dragen. Dit vanuit het volle besef dat onze natuurlijke grondstoffen eindig zijn en het gebruik van ‘nieuwe’ (virgin) grondstoffen voor producten een grote weerslag heeft op ons milieu, bijvoorbeeld door het hoge energie- en waterverbruik en CO2-uitstoot. We streven naar vermindering van de hoeveelheid grondstoffen die we gebruiken en naar hergebruik en recycling. Dit doen wij enerzijds door zelf het juiste voorbeeld te geven. Zo groeien we naar een steeds meer circulaire gemeente, bijvoorbeeld door bij aanbestedingen circulariteit als een beoordelingscriterium mee te nemen. Anderzijds blijven wij inwoners en ondernemers stimuleren. Zo gaan wij bijvoorbeeld in gesprek met ondernemers over het verpakkingsvrij ondernemen.
Wij zetten ons in voor de uitvoering van de afspraken die zijn opgenomen in het Schone Lucht Akkoord. Wij willen daarmee meer bewustwording creëren bij inwoners en hen informeren over wat zij ook zelf kunnen doen om bij te dragen aan een betere luchtkwaliteit.
Voor het monitoren van de verduurzaming van gemeentelijke organisatie is de CO2-prestatieladder gehanteerd om inzicht te verkrijgen in de uitstoot en reductie-mogelijkheden van CO2 voor de gemeentelijke organisatie.
Veel onderdelen van ons duurzaamheidsbeleid kunnen alleen succesvol zijn als inwoners en bedrijven zich bewust zijn van wat zij zelf ook kunnen doen, daarom blijven wij actief met bewustwording, bijvoorbeeld door WAUW!denberg. Natuurlijk houden wij rekening met de gevolgen van klimaatverandering, zoals wateroverlast, hittestress en droogte, zie daarvoor programma 2.