1. Bestuurlijk kader
De gemeente Woudenberg heeft over het jaar 2024 een stevig positief jaarrekeningresultaat welke tot stand is gekomen door voornamelijk incidentele middelen. Voor de gemeentelijke overheden blijft structurele dekking voor de uitgaven een probleem. Dit komt door de bekostiging vanuit het Rijk: steeds meer taken worden via SPUKS of andere incidentele vormen gefinancierd. Structurele financiering blijft onder de maat. De gemeenteraad is bekend met de terminologie van het ravijnjaar, vanaf 2026 wordt een stevige korting op het gemeentefonds voorzien. Dit betekent ook dat de gemeente terughoudend is met het toevoegen van meerjarige verplichtingen. We zien ook dat bij debatten in de gemeenteraad de financiële situatie zorgt voor voorzichtigheid, bijvoorbeeld omtrent het cultuurhuis en andere grote investeringen.
Gemeenten worden onvoldoende gefinancierd vanuit het Rijk. Daar ondervinden wij ook de gevolgen van. De taken die de gemeente uitvoert worden dikwijls verzwaard of nemen in aantal toe, zonder dat hierbij voldoende financiële middelen ter beschikking worden gesteld. De stijgende kosten in het zorgdomein treft de gehele Nederlandse overheid. Ook de kosten voor zorg die onder de Rijksverantwoordelijkheid vallen, nemen toe. De gemeenten worden echter niet voldoende structureel gecompenseerd voor stijgende kosten in Jeugdzorg, Wmo en de Participatiewet. Het Rijk heeft bij de voorjaarsnota incidenteel extra geld beschikbaar gesteld voor de jaren 2026 en 2027 waardoor het ravijnjaar verschuift van 2026 naar 2028.
Bij de VNG en het samenwerkingsverband van de K80 laten wij steeds ons geluid horen dat de financiering van de lokale overheid moet worden verbeterd, als we de dienstverlening van de lokale overheid op peil willen houden.
Het grote overschot van 2024 wordt veroorzaakt door een voordelig exploitatie op de opvang van Oekraïense vluchtelingen en een aantal kleinere posten. Ook is er op een aantal budgetten sprake van onderuitputting; financiële middelen die zijn gereserveerd maar niet worden uitgegeven. Dit betekent een totaal overschot van € 3,65 miljoen.
Het college vindt het essentieel dat een deel van dit overschot wordt toegevoegd aan de algemene reserve. Daarnaast wil het college een drietal reserves aanvullen.